Tryb rozkazujący
Czasowniki w trybie rozkazującym mają tylko drugą osobę obu liczb oraz trzy czasy:
- Teraźniejszy (Ενεστώτας)
- Aoryst (Αόριστος)
- Przeszły dokonany (Παρακείμενος)
Czas teraźniejszy
Czasowniki deklinacji Α tworzą ten czas przez dodanie do tematu czasu teraźniejszego końcówek -ε (w liczbie pojedynczej) i -ετε (w liczbie mnogiej). Jeśli otrzymana forma liczby pojedynczej ma więcej niż dwie sylaby, akcent kładziemy na trzeciej sylabie.
Podobnie tworzą ten czas czasowniki deklinacji Β1, tylko końcówkami są -α w liczbie pojedynczej i -ατε w liczbie mnogiej.
Czasowniki koniugacji Β2 tworzą osobną formę czasu teraźniejszego tylko w liczbie mnogiej, przez dodanie końcówki -είτε. W liczbie pojedynczej używa się formy 2. osoby lp. trybu łączącego.
Łatwo zauważyć, że druga osoba liczby mnogiej trybu rozkazującego zawsze jest równa tej formie trybu oznajmiającego, a druga osoba liczby pojedynczej różni się od odpowiedniej formy trybu rozkazującego tylko brakiem końcowego -ς (w deklinacjach Α i Β1).
Α | Β1 | Β2 | |
---|---|---|---|
εσύ | διάβαζ ε | νίκ α | να θεωρ είς |
εσείς | διαβάζ ετε | νικ άτε | θεωρ είτε |
Aoryst
Aoryst, czyli forma dokonana, trybu rozkazującego tworzy się przez dodanie do tematu aorystu końcówek -ε, w liczbie pojedynczej, oraz -τε w liczbie mnogiej. Jeśli otrzymana forma liczby pojedynczej ma więcej niż dwie sylaby, akcent kładziemy na trzeciej sylabie. W liczbie mnogiej akcent zawsze pada na przedostatnią sylabę:
Jeśli temat kończy się na jedną ze spółgłosek -β, -γ, -θ, -ν, między tematem a końcówką liczby mnogiej kładziemy przyrostek -ε:
φύγε | φύγετε |
πήγαινε | πηγαίνετε |
κατάλαβε | καταλάβετε |
Czas przeszły dokonany
Czas przyszły dokonany trybu rozkazującego tworzy się opisowo i jest równy drugiej osobie czasu przeszłego dokonanego trybu łączącego:
Α | Β1 | Β2 | |
---|---|---|---|
εσύ | να έχεις διαβάσει | να έχεις νικήσει | να έχεις θεωρήσει |
εσείς | να έχετε διαβάσει | να έχεις νικήσει | να έχεις θεωρήσει |