Przedimek
Przedimek (nazywany również rodzajnikiem) --- służbowa część mowy, która określa kategorię określoności lub nieokreśloności następującego za nim rzeczownika.
Język grecki posiada przedimki określone (οριστικό άρθρο) i nieokreślone (αόριστο άρθρο).
Przedimek określony
αρσενικό | θυλικό | ουδέτερο | |
---|---|---|---|
Ονομαστική | ο | η | το |
Γενική | του | της | του |
Αιτιατική | τον | την | το |
Ονομαστική | οι | οι | τα |
Γενική | των | των | των |
Αιτιατική | τους | τις | τα |
Rodzajnika określonego używamy:
- zwykle przed nazwami własnymi, nazwami narodów oraz nazwami geograficznymi: ο Γιάννης Janis, ο Έλληνας Grek, οι Αθήναι Ateny
- zawsze po zaimku wskazującym, który występuje w roli określenia: αυτό το βιβλίο ta księga. Jeśli rzeczownik jest określony przez zaimek wskazujący i przymiotnik, przedimek stawiamy przed przymiotnikiem: αυτή η ωραία γυναίκα ta piękna kobieta.
- po przymiotnikach zaimkowych όλος, ολόκληρος, ολάκερος oraz po zaimku względnym οποίος: όλοι οι άνθρωποι wszyscy ludzie, τον οποίον είδα ten, którego widziałem.
- przed rzeczownikami, określonymi przez enklityczny zaimek dzierżawczy: το βιβλίο μου moja książka, το δικό μου βιβλίο moja (własna) książka.
- przed substantywizacja częścią mowy: ο ευτυχής szczęściarz
Zwykłym szykiem słów jest: przedimek - określenie - rzeczownik, na przykład: το ψηλό δέντρο wysokie drzewo. Niemniej jednak, określenie może występować również po rzeczowniku. W takim przypadku przedimek występuje dwukrotnie: το δέντρο το ψηλό.
W wypadku gdy przedimek określa kilka złączonych kontekstem rzeczowników, często używa się wspólnego przedimka: τα ξάρτια και πανιά liny i żagli.
Przedimka nie używamy:
- Przed orzecznikiem rzeczownikowym: είμαι γιατρός jestem lekarzem.
- W tytułach, szyldach, obwieszczeniach i tp.
- W spisach: σε κείνα τα μέρη πού βουνά και κάμποι είναι ντυμένοι λευκή στολή w tych krajach, gdzie góry i równiny ubrane są w białą odzież.
- W niektórych zwrotach idiomatycznych: σηκώνει κεφάλι podnosi głowę, έχει καλό αυτί ma dobry słuch.
Żeby zapobiec powtórzeniu tego samego rzeczownika w jednym zdaniu, używamy przedimka, zamiast podalszych występowań rzeczownika: η κατοικία μας και η των γειτόνων μας nasze mieszkanie i mieszkanie naszych sąsiadów.